فروشگاه فایل های آموزشی پرستاری

بر اساس مطالعات درحال حاضر حدود 4/5 تا 5 میلیون نفر درکشور مبتلا به دیابت هستند که نیمی از آنها از بیماری خود اطلاعی ندارند

افزایش شیوع بیماری دیابت در جهان طی سالهای اخیر این بیماری را به بزرگترین اپیدمی تاریخ تبدیل کرده است. تعداد مبتلایان به دیابت درسال 2014 تقریبا برابر با400 میلیون نفر بوده است . این تعداد تا سال 2035 به 592 میلیون نفر خواهد رسید. بخش اعظم مبتلایان به دیابت در سنین 40تا 54 سالگی هستند ونیمی ازمبتلایان به دیابت ازبیماری خود بی خبرند. دیابت عامل 5 میلیون مرگ درسال 2013 بوده است. 48 % مرگ های ناشی ازدیابت در سنین زیر 60 سال رخ می دهد و هزینه های بهداشتی درمانی ناشی از دیابت درسال 2013 حداقل 548 میلیارد دلار بوده است و سالانه 79000 کودک درجهان مبتلا به دیابت نوع 1 می شوند.

براساس مطالعات مختلف در حال حاضر حدود 4/5 تا 5 میلیون نفر در کشور مبتلا به دیابت هستند که نیمی از آنها از بیماری خود اطلاعی ندارند . اگر چه سازمان جهانی بهداشت پیش بینی کرده است تا سال 2035 تعداد مبتلایان به دیابت در ایران به 5/6 میلیون نفر افزایش می یابد. اما با توجه به تغییر برآورد های سالهای اخیر این سازمان انتظار می رود تعداد بیماران در کشور مان تا دو دهه دیگر بیشتر از رقم فوق باشد. مطالعات نشان داده است که مداخلات به منظور اصلاح سبک زندگی (life style) می تواند بروز دیابت راحداقل 11سال به تاخیر بیاندازد و حتی 20% موارد بروز آن را منتفی کند . از جمله مهم ترین مداخلات موثر در سبک زندگی شامل : کاهش وزن (حداقل تا 70%) از وزن اولیه فرد با استفاده از رژیم غذای سالم ( کم چربی ، کم کالری) وانجام فعالیت بدنی با شدت متوسط (حد اقل 150 دقیقه در هفته ) می باشد .

پیام های بهداشتی با موضوع دیابت :

- ديابت زمينه ساز بيماريهاي قلبي عروقي، چشمي، كليوي، عصبي و حتي سياه شدن پا تا مرحله لزوم قطع آن است.

- تشنگي زياد و تكرر ادرار، گرسنگي مداوم، خستگي مفرط، تاري ديد، خارش پوست و بي حسي اندامها از علايم بيماري ديابت است .

- پرخوري ، تشنگي و پرنوشي ، ادرار زياد و تاري ديد و خارش پوست از علائم ديابت است .

- يكي ازعوارض بيماري ديابت ايجاد زخمهاي خطرناك در ناحيه پاهاست.

- در صورتي كه درمعرض خطر ابتلا به ديابت هستيد سالي يكبار قند خون خود را آزمايش كنيد.

- ديابت بيماري قابل پيشگيري است.

- كنترل وزن و جلوگيري از چاقي ، ورزش منظم ،تغذيه مناسب و عدم مصرف بي رويه چربيها از بروز ديابت پيشگيري مي كند.

- درصورت داشتن اضافه وزن با رعايت رژيم غذايي و ورزش ، وزن خود را به حد مطلوب برسانيد.

- از مصرف دخانيات پرهيز كنيد .

- از فشارهاي رواني دوري كنيد ودر شرايط استرس زا (پرتنش) آرامش خود را حفظ كنيد .

- ديابت يكي از شايعترين علل نابينايي و قطع عضو است.

 

پیام های بهداشتی مرتبط با تغذيه افراد ديابتي:

- داروهاي قندخون را هر روز در زمان معين استفاده كنيد.

- غذاهاي اصلي و ميان وعده ها را در زمان توصيه شده مصرف نماييد و شب‏ها قبل از خواب حتماً از يك ميان وعده مثل يك ليوان شير استفاده نماييد تا از افت قندخون بعد از نيمه شب جلوگيري شود.

- غذاهاي سالم مانند ميوه‏، سبزي‏، نا‏ن‏ سبوس‏ دار مانند سنگك، غلات كامل، لبنيات كم چرب و گوشت بدون چربي استفاده كنيد.

- روش هايي چون بخار پز ‏، كبابي و آب پز كردن را براي پخت انتخاب كنيد.

- موادغذايي روزانه را در حد نياز خود بخوريد و آن را به وعده‏هاي بيشتر با حجم كمتر تقسيم كنيد.

- از خوردن غذاهاي آماده و رستوراني تا حد امكان بپرهيزيد.

- غذاهاي با فيبر زياد مانند سبزي‏ها و ميوه‏ ها را استفاده كنيد چون فيبرها بخش‏هاي غيرقابل هضمي از غذاهاي گياهي مي‏باشند كه بدليل اثر روي لوله گوارش، براي بهبود وضعيت قند و چربي مفيد مي ‏باشند.

- به جاي سس مايونز از روغن زيتون، آبليمو يا سركه استفاده نماييد.

- از خوردن غذاهاي پرچرب و سرخ شده خودداري نماييد.

- به جاي قند از توت خشك، كشمش و يا خرما ( البته به ميزان اندك) استفاده نماييد.

- از مصرف انوع شيريني، نوشابه ، آبميوه ( سانديس ) و كمپوت خودداري كنيد.

- از مصرف غذاهاي شور بپرهيزيد.

- بدليل امكان بروز امراض كليوي به ويژه در ديابت نوع 1 ( ديابت وابسته به انسولين) از مصرف بيش از اندازه موادپروتئيني ( گوشت، تخم مرغ، لبنيات) خودداري نماييد.

- از اجراي هر گونه رژيم غذايي غيراصولي خودداري كنيد و با پزشك خود حتماً مشورت نماييد.

- از مصرف قند و شكر ، پولكي ، نبات ، مربا ، عسل ، نوشابه و خربزه و ميوه هاي شيرين تا حدامكان خودداري كنيد.

- چاقي باعث بدتر شدن ديابت ميشود.

- كاهش وزن باعث كنترل بهتر قند خون ميشود .

- سالانه براي بررسي كاركرد كليه‏ هاي خود به پزشك مراجعه كنيد.

- همواره قند خونتان را درسطحي نزديك به محدوده طبيعي نگهداري نماييد.

نوروپاتي (آسيب به اعصاب محيطي ) در افرادديابتي:

- يكي از عوارض بيماري ديابت، صدمه به اعصاب محيطي (يعني اعصاب خارج از مغز و نخاع) است و علائم آن درد و بیحسی در دست ويا پا ها ست.

- يكي از عوارض بيماري ديابت ايجاد زخم هاي خطرناك در ناحيه پاهاست.

- روزانه پاهاي خود را از نظر وجود تاول، بريدگي، خراشيدگي يا ضايعات بين انگشتان بررسي نماييد ( استفاده از آيينه در ديدن كف پا و پاشنه كمك مي‏كند)

- پاهاي خود را هر روز بشوييد و به خصوص بين انگشتان را به دقت خشك نماييد .

- پاهاي خود را تميز نگه داشته و از پوشيدن كفشهاي تنگ و گشاد پرهيز نمايند.

- قبل از شستشوي پاها درجه حرارت آب را با آرنج يا دماسنج بررسي كنيد.

- در صورت وجود اختلال ديد، يكي از اعضاي خانواده يا يكي از دوستان روزانه پاهايتان را مشاهده نمايد.

- هنگام شستشوي پا ضمن استفاده از آب با حرارت ملايم توجه داشته باشيدكه زمان اين استحمام طولاني نشود . زيرا پوست پا بيش از اندازه نرم مي‏‏شود وامكان كنده شدن آن وجود دارد.

- در صورت خشكي پوست پاها، پس از شستشو و خشك كردن از كرم يا روغن نرم كننده استفاده نماييد ولي آنها را بين انگشتان نماليد.

- جوراب هاي مناسب نخي يا كتاني بپوشيد و روزانه آنها را تعويض كنيد. از پوشيدن جوراب‏هاي رفو شده يا پاره خوداري كنيد.

- هنگام خريد كفش دقت كنيد كه كاملاٌ اندازه باشد . به جا باز كردن بعدي اعتماد نكنيد . جنس كفش بايد چرمي باشد و خريد كفش در اواخر روز ( زماني كه پاها بزرگترين اندازه را دارند) صورت گيرد. همچنين در فصل زمستان مطمئن شويد كه كفش هايتان براي جوراب ضخيم به اندازه كافي جا دارند.

- قبل از پوشيدن كفش، داخل و كناره‏ هاي آن را از نظر وجود مواردي چون جسم خارجي و سنگ ريزه بررسي كنيد.

- ناخن ها را به صورت عرضي كوتاه كرده ، هيچ گاه آنها را از ته نگيريد.

- هر 4 تا 6 ساعت كفشهايتان را براي استراحت پاها درآوريد.

- از كيسه آب گرم براي گرم كردن پاها استفاده نكنيد.

- هيچ گاه پاي برهنه راه نرويد ( حتي روي فرش و موكت ) زيرا حس كف پاي آنها كاهش يافته وممكن است بدون
اين كه بيمار متوجه شود پا دچارپارگي يا بريدگي شود.

- در صورت سردي پاها ، جوراب پوشيده ، پاها را در معرض حرارت مستقيم آتش يا بخاري قرار ندهيد.

- مواد شيميايي را براي برطرف كردن ميخچه و پينه به كار نبريد و از محلول هاي ضدعفوني كننده قوي استفاده نكنيد.

- بر روي سطوح داغ مانند شن هاي ساحل يا سيمان كنار استخر شنا با پاي برهنه راه نرويد.

- در صورت وجود يك ضايعه جديد، قرمزي ، تورم، درد پا يا هرگونه زخم يا تاول فوراٌ پزشك خود را آگاه نماييد و تا زمان معاينه ، پاهاي خود را استراحت دهيد.

 

 

ديابت و ورزش:

- براي مبتلايان به ديابت پياده روي بهترين ورزش است.

- هر بيمار ديابتي بايد قبل از انتخاب نوع ورزش و زمان آن با پزشك خود مشورت نمايد.

- هر بيمار ديابتي بايد قبل از انتخاب نوع ورزش و زمان آن با پزشك خود مشورت نمايد.

- براي كليه بيماران بالاي 35 سال كه تمايل به شروع ورزش دارند بايد تست ورزش توسط متخصص قلب صورت گيرد ، ورزش را بايد به آهستگي شروع نمود و سرعت و زمان آن را به تدريج افزايش داد. ورزش بايد مداوم باشد و جزئي از برنامه زندگي روزانه فرد شود.

- در صورتي كه فعاليت بدني بدون آمادگي اوليه باشد ممكن است منجر به افت قندخون به خصوص در افراد مبتلا به ديابت نوع 1 گردد.

- ورزشهاي در محيط باز مثل پياده روي ، شنا ، دوچرخه سواري و دويدن و اسكي براي بيماران ديابتي بسيارمناسب است.

- بيماراني كه به عارضه چشمي ديابت مبتلا هستند از ورزش هايي كه با حبس نفس همراهند مانند بلند كردن وزنه هاي سنگين،وزنه برداري خود داري نمايند.

- برنامه ورزشي منظمي داشته باشيد و پيش از انجام حركات ورزشي بايد مقدار معيني مواد نشاسته اي مصرف كنيد تا دچار افت قندخون نشويد ( به ويژه اگرانسولين دريافت مي‏كنيد)

- مي‏توانيد با ايجاد تغييراتي در فعاليتهاي روزانه خود بتدريج فعاليت خود را افزايش دهيد مثلاً به جاي آسانسور از پله براي بالا رفتن استفاده كنيد يا اگر با اتوبوس به محل كار خود مي‏ رويد چند ايستگاه زودتر پياده شويد و مقداري پياده روي كنيد.

مواردي كه لازم است بيماران ديابتي در هنگام ورزش مورد توجه قرار دهند:

- قند خون بايد قبل از ورزش كنترل گردد.

- هميشه كارت هويت خودرا به همراه داشته باشيد يا شخصي را كه با شما ورزش مي‏كند از ديابت خود مطلع نماييد تا در صورت بروز مشكل در طول ورزش، اقدامات لازم توسط اطرافيان صورت گيرد.

- در هنگام ورزش كردن هميشه يك كربوهيدرات ساده مانند قند، آبنبات يا شكلات به همراه داشته باشيد .

- از تعريق بيش از حد و در نتيجه از دست رفتن مايعات بدن بخصوص در روزهاي گرم خودداري نماييد.

- براي جلوگيري از ايجاد تاول در پا، از جوراب و كفش مناسب استفاده نماييد.

- با توجه به نوع و شدت فعاليتي كه انجام مي‏دهيد بايد بعد از ورزش مواد قندي اضافه مصرف كنيد .

- اگر تنها ورزش مي‏ كنيد، مكاني را كه براي ورزش انتخاب كرده ‏ايد و زمان بازگشت خود را به اطرافيان اطلاع دهيد هميشه به افت ناگهاني قند خون در طول ورزش و يا چند ساعت پس از آن دقت نماييد بخصوص اگر انسولين مصرف مي‏كنيد .

- حداقل هفته اي 3 بار به مدت 30 دقيقه ورزش كنيد.